Najbardziej popularne rodzaje magazynów - jak funkcjonują?

Najbardziej popularne rodzaje magazynów - jak funkcjonują?

Dla wielu osób spoza branży, magazynowanie wydaje się czynnością w głównej mierze opartą na intuicyjności i przypadkowości. Jednak proces ten jest zdecydowanie bardziej wymagający! W prawidłowym składowaniu nic nie może być podporządkowane przypadkowi, a cały cykl musi przebiegać sprawnie i według przyjętych norm oraz zaleceń, wynikających z rodzaju magazynu, w jakim przebiega proces. Jakie są najbardziej popularne rodzaje magazynów? Tego dowiecie się z poniższego artykułu!

Magazynowanie, jak mówi definicja, stanowi zespół czynności polegających na przyjęciu i czasowym gromadzeniu dóbr, przechowywaniu ich w odpowiednich warunkach oraz przygotowaniu do dalszego transportu. Do podstawowych zadań procesu magazynowania zalicza się:

  • zapewnienie odpowiednich warunków do przechowywania produktów (szczególnie dotyczy to produktów spożywczych, łatwopalnych i niebezpiecznych, z krótkim terminem ważności, leków itp);
  • prawidłowy odbiór i prowadzenie nadzoru nad ilością, rodzajem oraz stanem przyjmowanych na magazyn ładunków;
  • kompletowanie zamówień oraz przygotowanie ładunków do dalszego transportu/doręczenia;
  • sprawne wydawanie towarów;
  • zapewnienie prawidłowej rotacji produktów w magazynie.

Aby wszystkie te zadania mogły zostać prawidłowo wykonywane należy odpowiednio dobrać typ magazynu do rodzaju składowanych produktów, a także wziąć pod uwagę kilka ważnych aspektów, które omówimy poniżej.

Co ma wpływ na wybór rodzaju magazynowania?  

Co ma wpływ na wybór rodzaju magazynowania?
Istnieje szereg istotnych kwestii, które mają realny i rzeczywisty wpływ na wybór konkretnego rodzaju magazynu. Przede wszystkim ważne jest przystosowanie budynku do pełnienia tejże funkcji oraz jego prawidłowe wyposażenie - zarówno w urządzenia, jak i w odpowiednie regały (więcej o regałach przeczytacie w naszym poprzednim artykule “Regały magazynowe - rodzaje, charakterystyka, zastosowanie”).
Inne istotne kwestie to m.in.:

  • rodzaj składowanych ładunków (ich wielkość, waga, stan skupienia, termin ważności);
  • lokalizacja magazynu;
  • strumienie towarowe (czyli wielkość dostaw, ich rozkład w czasie i regularność);
  • odpowiednie rozmieszczenie ładunków według zapotrzebowania;
  • organizacja oraz system dokumentowania czy kontrolowania jakości towarów;
  • wielkość magazynu (wysokość, powierzchnia do zagospodarowania);
  • drogi transportowe wytyczone na obszarze magazynowania;
  • a nawet ilość pracowników obsługujących magazyn.

Wszystkie powyższe aspekty mają decydujące znaczenie podczas określania rodzaju magazynu oraz adaptowania go na bieżące potrzeby. Inaczej musi być zorganizowany i obsługiwany magazyn wysokiego składowania a inaczej niewielka powierzchnia o niskim stropie czy wąskich korytarzach.

Rodzaje magazynów

Istnieją różnorodne systemy podziału magazynów. Cztery główne, które zaprezentujemy poniżej to:
1. Podział ze względu na typ konstrukcji.
2. Podział ze względu na sposób składowania ładunków.
3. Podział ze względu na funkcję.
4. Podział ze względu na zakres i obszar działań.
rodzaje magazynów

1. Rodzaje magazynów ze względu na typ konstrukcji

W powyższym przypadku pojęcie “typ konstrukcji” odnosi się do charakteru i rodzaju przestrzeni w jakiej są składowane ładunki. Nie zawsze termin “magazynowanie” dotyczy tylko i wyłącznie typowych hal oraz zamkniętych budynków wielkopowierzchniowych. Wyróżnić można:

  • Magazyny otwarte -  zwykle w formie dużej powierzchni/placu, gdzie składuje się np. materiały budowlane czy ogrodnicze, a także innego typu zwykle duże gabaryty (deski, rury itp.), tego typu magazyny często obsługiwane są przez wózki widłowe spalinowe oraz terenowe;
  • Magazyny półotwarte - tak jak magazyny otwarte zajmują one zwykle spore powierzchnie, jednak różnią się od nich tym, że przechowywane ładunki posiadają tam proste konstrukcje chroniące i zabezpieczające np. w postaci wiat. Z uwagi na ciągły przepływ powietrza w tego typu miejscach także można posługiwać się wózkami o napędzie spalinowym;
  • Magazyny zamknięte - różnego typu hale i zamknięte pomieszczenia, także takie, w których można kontrolować temperaturę oraz stan powietrza (także chłodnie), gdzie do obsługi składowanych ładunków wykorzystuje się głównie urządzenia o napędzie elektrycznym.


2. Rodzaje magazynów ze względu na sposób składowania ładunków

Sposób magazynowania towarów w znacznej mierze uzależniony jest od tego, jak wysokie regały znajdują się na powierzchni składowania i trzeba je obsługiwać. Wysokość regału ma znaczący wpływ na późniejszy dobór odpowiednich urządzeń o dopasowanym udźwigu oraz wysokości podnoszenia.
W tej kategorii można mówić o:

  • magazynach wysokiego składowania - które mają od 7. do nawet 25. metrów, a ich obsługa wymaga użycia wózków widłowych wysokiego składowania;
  • magazynach średniego składowania - gdzie regały mają wysokość od ok. 4. do 7. metrów;
  • magazyny niskiego składowania - o wysokości roboczej do 4. metrów.

rodzaje magazynów ze względu na wysokość
3. Rodzaje magazynów ze względu na funkcję

Wbrew pozorom nie wszystkie magazyny pełnią dokładnie takie same funkcje, choć ich główna rola jest podobna. Jeśli chodzi natomiast o bardziej szczegółowe funkcje, magazyny można podzielić na:

  • dostawcze - które odpowiadają za przyjmowanie ładunków, ich gromadzenie oraz kompletowanie konkretnych dostaw w celu ich dalszej wysyłki;
  • produkcyjne - na ich terenie gromadzi się podzespoły oraz elementy/produkty gotowe do przetworzenia a także późniejsze wyroby zakładu produkcyjnego;
  • przeładunkowe - gdzie nie składuje się towarów na dłuższy okres, a jedynie przeładowuje je do dalszego transportu (tak jest np. w przypadku świeżych warzyw czy owoców, które jak najszybciej muszą trafić do miejsc docelowych).

Istnieją także magazyny kontenerowe, celne czy rozdzielcze, które także spełniają istotne role w procesie magazynowania.

4. Podział ze względu na zakres i obszar działań

Podczas klasyfikowania rodzajów magazynów ważne jest także to, jaki jest ich zakres i maksymalny obszar działań. Wyróżnia się np.:
- magazyny wysyłkowe, które przyporządkowane są konkretnym rejonom sprzedaży;
- magazyny zakładowe (produkcyjne), usytuowane bezpośrednio przy zakładach produkcyjnych;
- magazyny regionalne, które stanowią niejako miejsce pośrednie i przeładunkowe pomiędzy magazynami zakładowymi a wysyłkowymi;
- magazyny centralne, czyli główne magazyny, do których dostarczane jest najwięcej asortymentu.

W przypadku wszystkich wymienionych powyżej rodzajów magazynów bardzo ważne jest odpowiednie dopasowanie oraz dostosowanie do charakteru składowanych ładunków czyli struktura magazynu. Ponadto tego typu miejsca muszą posiadać odpowiednią lokalizację i dobry dojazd, co znacznie ułatwia proces transportowania towarów. Nie mniej ważne jest prawidłowe wyposażenie techniczne.

Co stanowi wyposażenie techniczne magazynu?

Co stanowi wyposażenie techniczne magazynów

Na wyposażenie techniczne magazynu składają się wszelkiego typu urządzenia do składowania, środki transportu bliskiego, sprzęty magazynowe oraz regały. Dobra jakość oraz wydajność tych urządzeń i konstrukcji ma bezpośredni wpływ zarówno na sprawne gromadzenie oraz wydawanie towarów z magazynu, ale także na bezpieczeństwo ładunków i ich prawidłową, zgodną z normami, obsługę.
Do wyposażenia technicznego magazynu zalicza się:

  • urządzenia i pojazdy transportujące - czyli m.in. wózki jezdniowe, wózki podnośnikowe, naładowne oraz unoszące; układnice; suwnice, żurawie, wciągniki a także przenośniki;
  • konstrukcje do składowania ładunków - w postaci regałów stałych, przejezdnych oraz specjalizowanych; stojaków słupkowych, szczelinowych czy gniazdowych; wieszaków stojących, słupkowych, przyściennych lub podwieszanych; podkładów belkowych i płytkowych oraz innych struktur;
  • urządzenia służące do kontrolowania i zachowania właściwej temperatury otoczenia - m.in. klimatyzatory, wentylatory, rekuperatory, chłodnice czy nagrzewnice;
  • urządzenia przeciwpożarowe - gaśnice proszkowe, pianowe, śniegowe, mgłowe; systemy alarmowe;
  • oświetlenie - dostęp do światła naturalnego, prawidłowo rozmieszczony układ oświetlenia sztucznego;
  • innego typu sprzęty pomocnicze, przydatne w procesie magazynowania, takie jak: kontenery, wagi, czytniki kodów, urządzenia do taśmowania itp.

Równie ważnym aspektem, co prawidłowe wyposażenie techniczne magazynu jest, jak już wspomnieliśmy, jego dobra lokalizacja.

Jak powinien być zlokalizowany magazyn?

jak powinien być zlokalizowany magazyn

Magazyny, ze względu na swoje duże powierzchnie, bywają często usytuowane na obrzeżach miast, co zapewnia im zarówno stosunkowo niskie koszty wynajmu czy zakupu terenu/budynku ze względu na lokalizację, ale jednocześnie dobry dojazd do centrum czy innych miast.
Ponadto, przy wyborze lokalizacji dla magazynu warto wziąć pod uwagę:
- okoliczne zapotrzebowanie na składowane ładunki (np. surowce warto składować w pobliżu miejsca ich wydobycia/produkcji oraz skupu);
- umiejscowienie, ukształtowanie terenu,
- pobliskie drogi (ich przejezdność, szerokość, ogólny dojazd do magazynu);
- dostęp do sieci elektrycznej;
- dostęp do sieci wodociągowo-kanalizacyjnej;
- wysokość kosztów eksploatacyjnych (rachunków za wodę, prąd itd);
- najbliższe otoczenie (np. czy w okolicy nie znajdują się budynki składujące ładunki zagrożone wybuchem itp.).
Nie wszyscy przedsiębiorcy zwracają uwagę szczególnie na ostatni aspekt - czyli sąsiedztwo magazynu, jednak ta kwestia może być bardzo istotna, nawet w pozornie błahych sytuacjach.
Dla przykładu skład budowlany zlokalizowany blisko szkoły podstawowej będzie musiał zadbać o właściwe, bezpieczne ogrodzenie, tak aby dzieci nie przedostały się na jego teren. Jednocześnie ograniczeniem i przeszkodą dla dostawców mogą być progi zwalniające przed placówką, na które trzeba będzie zwracać szczególną uwagę.

Podsumowanie

magazynowanie - podsumowanie

W powyższym artykule opisaliśmy najpopularniejsze rodzaje magazynów oraz zasady optymalnego lokalizowania przestrzeni magazynowych. Wskazaliśmy także czynniki, które mają największy wpływ na wybór sposobu magazynowania oraz wymieniliśmy podstawowe elementy wyposażenia technicznego magazynu.
A w następnym artykule na naszym blogu przyjrzymy się temu, jak prawidłowo wytyczyć szerokości dróg transportowych w magazynach.